เสื้อม่อฮ่อมบ้านทุ่งโฮ้งแหล่งมรดกภูมิปัญญาเมืองแพร่

บ้านทุ่งโฮ้งเป็นหมู่บ้านที่มีการย้อมเสื้อม่อฮ่อมมาหลายชั่วอายุคน การย้อมเสื้อม่อฮ่อมนั้นจัดเป็นภูมิปัญญาของคนพื้นที่โดยแท้ เพราะว่าในแต่ละขั้นตอนในการทำเสื้อม่อฮ่อมนั้นแสดงถึงรากเง้าของชาวไทยพวน  จึงได้จัดให้หมู่บ้านทุ่งโฮ้งเป็นหมู้บ้านท่องเที่ยวโอทอปเชิงหัตถกรรม ที่เป็นแหล่งอนุรักษ์การผลิตเสื้อม่อฮ่อมแบบดั้งเดิมไว้ เมื่อเราเข้าไปในหมู่บ้านทุ่งโฮ้งแล้ว นอกจากจะมีการจำหน่ายเสื้อม่อฮ่อมกันมากมายแล้ว ที่หมู่บ้านทุ่งโฮ้งยังมีอะไรให้เรามากกว่าที่คิด

​

1.ศูนย์การเรียนรู้การย้อมเสื้อม่อฮ่อม หมู่บ้านทุ่งโฮ้งได้มีการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้เพื่อทำการถ่ายทอดวิธีการย้อมเสื้อม่อฮ่อมด้วยการย้อมเย็น ที่เป็นการย้อมแบบดั้งเดิมให้กับบุคคล หน่วยงานราชการ กลุ่มบริษัทหรือนักเรียน นักศึกษา ที่ต้องการศึกษาเกี่ยวกับวิธีการย้อมเสื้อม่อฮ่อมด้วยการย้อมเย็น ซึ่งที่ศูนย์การเรียนรู้นี้จะมีการสอนตั้งแต่การทำความรู้จักกับต้นห้อมหรือต้นครามที่ใช้ในการทำสีสำหรับย้อมเสื้อม่อฮ่อม รวมถึงการเตรียมห้อมเปียกและวิธีการย้อมสีห้อมให้กับเสื้อม่อฮ่อม ทั้งแบบมัดย้อม แบบบาติก และการย้อมเส้นฝ้ายก่อนที่จะนำไปทำการทอผ้าม่อฮ่อมก็มีให้ดูเหมือนกัน เรียกว่าไปที่นี่ที่เดียวได้ครบทุกอย่างเกี่ยวกับเสื้อม่อฮ่อม ได้เรียนรู้ทั้งทางทฤษฎีและได้ทดลองทำการย้อมเสื้อม่อฮ่อมด้วยตนเองด้วย

​

2.บ้านวิถีชุมชน นอกจากศูนย์การเรียนรู้ที่เปิดสอนการทำเสื้อม่อฮ่อมแล้ว บ้านวิถีชุมชนคือบ้านของคนในหมู่บ้านที่ทำการย้อมเสื้อม่อฮ่อมอยู่แล้ว ได้เปิดทำการสอนการทำเสื้อม่อฮ่อมให้กับคนที่สนใจ เพื่อมาเรียนรู้วิธีการทำแบบบ้านๆ ภายในบ้านของสาวบ้านแท้ๆ บ้านวิถีชุมชนก็คล้ายกับโฮมสเตย์ที่เราสามารถไปพักอยู่กับชาวบ้านได้เลย หรือว่าจะเข้าไปเพียงชั่วคราวเพื่อศึกษาการทำเสื้อม่อฮ่อมเพียงอย่างเดียวก็ได้

​

3.วิถีชีวิต เมื่อเราเข้าไปสู่หมู่บ้านทุ่งโฮ้ง เราจะได้สัมผัสถึงวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมของคนบ้านทุ่งโฮ้ง ที่ผู้สาวหรือผู้เฒ่าที่อยู่บ้านเลี้ยงดูเด็กน้อย มีหน้าที่ดูแลบ้านเรือน ตัดเย็บเสื้อผ้าให้กับคนในครอบครัว ตั้งแต่การปลูกต้นห้อมเพื่อนำมาย้อม เตรียมห้อมเปียกและทำการย้อมม่อฮ่อมด้วยวิธีแบบเก่า ไม่พึ่งพาสารเคมีและเทคโนโลยีสมัยใหม่ใดๆเลย ยังคงอนุรักษ์การย้อมเสื้อม่อฮ่อมไว้เป็นอย่างดี เป็นวิถีชีวิตที่ดำเนินไปอย่างเรียบง่าย ไม่วุ่นวายเหมือนในเมืองใหญ่ เมื่อเราเข้าไปเราจะได้รู้ถึงความสงบร่มเย็น ความอบอุ่นแบบครอบครัวชนบทอย่างแท้จริง

​

เสื้อม่อฮ่อมไม่ได้เป็นเพียงเสื้อหรือผ้าเพียงอย่างเดียว แต่เสื้อม่อฮ่อมยังเป็นจุดศูนย์รวมของคนบ้านทุ่งโฮ้ง และจุดศูนย์รวมของคนเมืองแพร่ ให้มีใจรักในวัฒนธรรมท้องถิ่นของตน เสื้อม่อฮ่อมเป็นมรดกทางภูมิปัญญาที่ไม่ใช่แค่คนบ้านทุ่งโฮ้งเท่านั้นที่ต้องรักษา เราคนไทยทุกคนก็ต้องรวมกันส่งเสริมให้เสื้อม่อฮ่อมคงอยู่กับประเทศไทยต่อไป